در دنیای پیچیده و پویای اقتصاد امروز، شرکت‌ها برای بقا و موفقیت در رقابت، نیازمند اتخاذ تصمیمات مالی صحیح و اصولی هستند. در این میان، تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به عنوان ابزاری کارآمد، نقشی حیاتی در ارزیابی وضعیت و عملکرد مالی یک شرکت ایفا می‌کند.
صورتهای مالی، زبانی گویا برای بازگو کردن وضعیت مالی و عملکرد یک شرکت در طول یک دوره زمانی مشخص هستند. با تجزیه و تحلیل دقیق این اسناد، می‌توان به اطلاعات ارزشمندی در مورد نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات پیش روی یک کسب و کار دست یافت.
در این مقاله، سفری به دنیای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی خواهیم داشت و با ابعاد مختلف این فرآیند، کاربردها، چالش‌ها و ابزارهای آن آشنا خواهیم شد.
- پیشنهاد بررسی >>>> تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
هدف از تجزیه و تحلیل صورتهای مالی:
هدف اصلی از تجزیه و تحلیل صورتهای مالی، ارزیابی وضعیت و عملکرد مالی یک شرکت است. این امر از طریق بررسی عمیق سه دسته صورت مالی اصلی صورت می‌گیرد:
- صورت سود و زیان: نشان‌دهنده درآمدها، هزینه‌ها و در نهایت سود یا زیان شرکت در یک دوره زمانی مشخص است.
- ترازنامه: وضعیتی از دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شرکت در یک نقطه زمانی مشخص را ارائه می‌دهد.
- صورت جریان وجوه نقد: جابجایی نقدینگی شرکت در طول یک دوره زمانی مشخص را به تفکیک فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی نشان می‌دهد.
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی فرآیند تجزیه و تحلیل صورتهای مالی یک شرکت برای اهداف تصمیم گیری است. ذینفعان خارجی از آن برای درک سلامت کلی یک سازمان و ارزیابی عملکرد مالی و ارزش تجاری استفاده می کنند. اجزای داخلی از آن به عنوان ابزار نظارتی برای مدیریت امور مالی استفاده می کنند.
- پیشنهاد بررسی >>>آموزش آنلاین تجزیه‌وتحلیل صورت های مالی
تحلیل افقی، عمودی و نسبت سه تکنیکی هستند که تحلیلگران هنگام تجزیه و تحلیل صورتهای مالی از آنها استفاده می کنند.
نحوه تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
صورت های مالی یک شرکت داده های مالی مهمی را در مورد هر جنبه ای از فعالیت های یک کسب و کار ثبت می کند. به این ترتیب، می توان آنها را بر اساس عملکرد گذشته، فعلی و پیش بینی شده ارزیابی کرد.
به طور کلی، صورت های مالی حول اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) در ایالات متحده متمرکز است. این اصول یک شرکت را ملزم به ایجاد و نگهداری سه صورت مالی اصلی می کند: ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد. شرکت های دولتی استانداردهای سخت گیرانه تری برای گزارشگری صورت های مالی دارند. شرکت های دولتی باید از GAAP پیروی کنند، که به حسابداری تعهدی نیاز دارد. شرکت های خصوصی انعطاف پذیری بیشتری در تهیه صورت های مالی خود دارند و می توانند از حسابداری تعهدی یا نقدی استفاده کنند.
- پیشنهاد بررسی >>>> آموزش آنلاین بازارهای مالی
چندین تکنیک معمولاً به عنوان بخشی از تجزیه و تحلیل صورتهای مالی استفاده می شود. سه تا از مهمترین تکنیک ها عبارتند از تحلیل افقی، تحلیل عمودی و تحلیل نسبت تجزیه و تحلیل افقی داده ها را به صورت افقی با تجزیه و تحلیل مقادیر اقلام خط در طول دو یا چند سال مقایسه می کند. تجزیه و تحلیل عمودی به اثرات عمودی اقلام خطی بر سایر بخش‌های کسب‌وکار و نسبت‌های کسب‌وکار می‌پردازد. تجزیه و تحلیل نسبت از معیارهای نسبت مهم برای محاسبه روابط آماری استفاده می کند.
انواع صورتهای مالی
شرکت ها از ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان نقدی برای مدیریت عملیات کسب و کار خود و ارائه شفافیت به سهامداران خود استفاده می کنند. هر سه عبارت به هم مرتبط هستند و دیدگاه های متفاوتی از فعالیت ها و عملکرد یک شرکت ایجاد می کنند.
ترازنامه
ترازنامه گزارشی از ارزش مالی شرکت بر حسب ارزش دفتری است. که به سه بخش که شامل دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت تقسیم می شود. دارایی های کوتاه مدت مانند وجوه نقد و حساب های دریافتنی می تواند چیزهای زیادی در مورد کارایی عملیاتی شرکت بگوید. بدهی ها شامل ترتیبات هزینه شرکت و سرمایه بدهی است که پرداخت می کند. و حقوق صاحبان سهام شامل جزئیات سرمایه گذاری در سرمایه و سود انباشته از درآمد خالص دوره ای است. ترازنامه باید دارایی ها و بدهی ها را در برابر حقوق صاحبان سهام متعادل کند. این رقم ارزش دفتری یک شرکت در نظر گرفته می شود و به عنوان یک معیار عملکرد مهم است که با فعالیت های مالی یک شرکت افزایش یا کاهش می یابد.
- پیشنهاد بررسی >>>> اصول بازار سرمایه اسلامی
صورت حساب درآمد
صورت سود و زیان درآمدی را که یک شرکت در مقابل هزینه های مربوط به کسب و کار خود به دست می آورد تجزیه می کند تا نتیجه نهایی را ارائه دهد، یعنی سود یا زیان خالص. صورت سود و زیان به سه بخش تقسیم می شود که به تجزیه و تحلیل کارایی کسب و کار در سه نقطه مختلف کمک می کند. برای شناسایی سود ناخالص با درآمد و هزینه های مستقیم مرتبط با درآمد شروع می شود. سپس به سمت سود عملیاتی حرکت می کند، که هزینه های غیرمستقیم مانند هزینه های بازاریابی، هزینه های عمومی و استهلاک را کم می کند. در نهایت پس از کسر سود و مالیات به درآمد خالص می رسد.
تجزیه و تحلیل اولیه صورت سود و زیان معمولاً شامل محاسبه حاشیه سود ناخالص، حاشیه سود عملیاتی و حاشیه سود خالص است که هر کدام سود را بر درآمد تقسیم می کنند. حاشیه سود به نشان دادن هزینه های شرکت در نقاط مختلف عملیات کمک می کند.
صورت جریان نقدی
صورت جریان نقدی یک نمای کلی از جریان های نقدی شرکت از فعالیت های عملیاتی، فعالیت های سرمایه گذاری و فعالیت های تامین مالی ارائه می دهد. درآمد خالص به صورت جریان نقدی منتقل می شود، جایی که به عنوان خط اصلی برای فعالیت های عملیاتی درج می شود. مانند عنوان آن، فعالیت های سرمایه گذاری شامل جریان های نقدی مرتبط با سرمایه گذاری های کل شرکت است. بخش فعالیت های تامین مالی شامل جریان نقدی ناشی از تامین مالی بدهی و سهام است. خط پایین نشان می دهد که یک شرکت چقدر پول نقد در دسترس دارد.
- پیشنهاد بررسی >>> تحلیل اقتصاد و بازارهای مالی
عملکرد مالی
صورت های مالی روزانه توسط شرکت ها نگهداری می شود و به صورت داخلی برای مدیران تجاری استفاده می شود. به طور کلی، ذینفعان داخلی و خارجی از روش‌های مالی یکسانی برای حفظ فعالیت‌های تجاری و ارزیابی عملکرد مالی کلی استفاده می‌کنند.
هنگام انجام تجزیه و تحلیل صورتهای مالی جامع، تحلیلگران معمولاً از داده های چند ساله برای تسهیل تجزیه و تحلیل افقی استفاده می کنند. هر صورت مالی همچنین با تجزیه و تحلیل عمودی تجزیه و تحلیل می شود تا بفهمد دسته بندی های مختلف صورت ها چگونه بر نتایج تأثیر می گذارند. در نهایت، تجزیه و تحلیل نسبت را می توان برای جداسازی برخی از معیارهای عملکرد در هر عبارت و گردآوری نقاط داده در سراسر اظهارات به طور جمعی استفاده کرد.
در زیر تجزیه و تحلیل برخی از رایج ترین معیارهای نسبت قابل مشاهده است:
ترازنامه: این شامل گردش دارایی، نسبت سریع، گردش مطالبات، روزهای فروش، بدهی به دارایی ها و بدهی به حقوق صاحبان سهام است.
صورت درآمد: این شامل حاشیه سود ناخالص، حاشیه سود عملیاتی، حاشیه سود خالص، کارایی نسبت مالیات و پوشش بهره است.
جریان نقدی: این شامل وجه نقد و درآمد قبل از بهره، مالیات، استهلاک و استهلاک (EBITDA) است. این معیارها ممکن است بر اساس هر سهم نشان داده شوند.
- پیشنهاد بررسی >>>> مقررات اصول بازار سرمایه
جامع: این شامل بازده دارایی ها (ROA) و بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)، همراه با تجزیه و تحلیل DuPont است.
مزایای تجزیه و تحلیل صورت های مالی چیست؟
نکته اصلی تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ارزیابی عملکرد یا ارزش یک شرکت از طریق ترازنامه، صورت سود و زیان یا صورت جریان وجوه نقد شرکت است. با استفاده از تعدادی تکنیک، مانند تحلیل افقی، عمودی یا نسبت، سرمایه گذاران ممکن است تصویر ظریف تری از مشخصات مالی یک شرکت ایجاد کنند.
انواع مختلف تجزیه و تحلیل صورتهای مالی چیست؟
اغلب، تحلیلگران از سه تکنیک اصلی برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی شرکت استفاده می کنند:
اول، تحلیل افقی شامل مقایسه داده های تاریخی است. معمولاً هدف از تحلیل افقی تشخیص روند رشد در دوره های زمانی مختلف است.
دوم، تحلیل عمودی اقلام موجود در صورت مالی را در رابطه با یکدیگر مقایسه می کند. به عنوان مثال، یک آیتم هزینه می تواند به عنوان درصدی از فروش شرکت بیان شود.
- پیشنهاد بررسی >>>>> نکاتی درباره بازار بورس
در نهایت، تجزیه و تحلیل نسبت، بخش مرکزی تجزیه و تحلیل سهام بنیادی، داده های آیتم های خطی را با هم مقایسه می کند. نسبت‌های قیمت به درآمد (P/E)، سود هر سهم یا بازده تقسیمی نمونه‌هایی از تحلیل نسبت هستند.
نسبت‌های مالی: زبانی مشترک برای تحلیل وضعیت مالی (ادامه):
- نسبت‌های نقدینگی: مانند نسبت جاری، نسبت سریع و نسبت نقد، نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت تعهدات کوتاه‌مدت خود هستند.
- نسبت‌های اهرمی: مانند نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهم و نسبت پوشش بهره، نشان‌دهنده میزان استفاده شرکت از بدهی برای تأمین مالی فعالیت‌های خود هستند.
- نسبت‌های کارایی: مانند نسبت گردش موجودی کالا، نسبت گردش حساب‌های دریافتنی و نسبت گردش دارایی‌ها، نشان‌دهنده کارایی شرکت در مدیریت دارایی‌های خود هستند.
- پیشنهاد بررسی >>>> دوره cfa
کاربردهای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی:
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی کاربردهای متعددی در دنیای واقعی دارد، از جمله:
- ارزیابی سلامت مالی: تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به شما کمک می‌کند تا از سلامت مالی یک شرکت، توانایی آن در پرداخت بدهی‌ها و تعهدات خود و همچنین پایداری آن در بلندمدت آگاهی یابید.
- سنجش عملکرد: با مقایسه عملکرد شرکت در دوره‌های زمانی مختلف یا با معیارهای صنعت، می‌توانید به نقاط قوت و ضعف آن در زمینه‌هایی مانند سودآوری، کارایی و مدیریت دارایی‌ها پی ببرید.
- تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری: تجزیه و تحلیل صورتهای مالی نقش مهمی در فرآیند تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در سهام یا سایر اوراق بهادار یک شرکت ایفا می‌کند.
- ارزیابی ریسک: با بررسی نسبت‌های مالی مختلف، می‌توانید ریسک‌های مرتبط با فعالیت‌های یک شرکت، مانند ریسک نقدینگی، ریسک اعتباری و ریسک عملیاتی را ارزیابی کنید.
- تجزیه و تحلیل رقبا: با مقایسه صورتهای مالی شرکت خود با صورتهای مالی رقبایتان، می‌توانید نقاط قوت و ضعف خود را در مقایسه با آنها شناسایی کنید.
- برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی: تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به شما کمک می‌کند تا با درک بهتر وضعیت مالی و عملکردی شرکت، برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی دقیق‌تری برای آینده انجام دهید.
چالش‌های تجزیه و تحلیل صورتهای مالی:
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی با چالش‌هایی نیز همراه است، از جمله:
- دشواری در تفسیر نتایج: تفسیر نتایج تجزیه و تحلیل صورتهای مالی نیازمند دانش و تجربه در زمینه حسابداری و امور مالی است.
- عدم وجود استانداردهای واحد: روش‌های مختلفی برای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی وجود دارد که ممکن است نتایج متفاوتی به دست دهند.
- کیفیت اطلاعات: کیفیت اطلاعات موجود در صورتهای مالی می‌تواند بر صحت نتایج تجزیه و تحلیل تأثیر بگذارد.
- تعصبات: در فرآیند تجزیه و تحلیل، ممکن است تعصبات شخصی یا سازمانی بر تفسیر نتایج تأثیر بگذارند.
نقش حسابداران و تحلیلگران مالی:
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی مهارتی تخصصی است که نیاز به دانش حسابداری و مالی دارد. حسابداران و تحلیلگران مالی با تجربه می‌توانند با بررسی دقیق صورتهای مالی و ارائه گزارش‌های تحلیلی، به شما در درک بهتر وضعیت و عملکرد
- پیشنهاد بررسی >>>> هوش مالی چیست؟
نتیجه‌گیری:
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی، ابزاری قدرتمند برای ارزیابی سلامت مالی، عملکرد و چشم‌انداز آینده یک شرکت است. با تسلط بر این مهارت، می‌توانید در تصمیم‌گیری‌های مالی آگاهانه‌تر عمل کنید و به اهداف سرمایه‌گذاری خود دست یابید.
شما می توانید جهت مشاهده همه دوره های مدرسه هم آموز بر روی ” دوره های مالی و سرمایه گذاری ” کلیک کنید و با این دوره ها آشناشوید.
